Λιθίαση ουροποιητικού

Η λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος αποτελεί μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό λίθων εντός του ουροποιητικού συστήματος. Κατατάσσεται ως η τρίτη πιο διαδεδομένη ασθένεια του ουροποιητικού συστήματος στον άνθρωπο, αμέσως μετά τις ουρολοιμώξεις και τις παθήσεις του προστάτη.

Σχηματισμός λίθων

Ο σχηματισμός των λίθων του ουροποιητικού συστήματος είναι μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση παραγόντων. Τα ούρα, φορτωμένα με μεταβολικά απόβλητα και άλατα, αναμένεται να αποβάλλονται σε διαλυμένη μορφή. Ωστόσο, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, τα άλατα αυτά δεν διαλύονται, αλλά κατακρημνίζονται και σχηματίζουν κρυστάλλους που τελικά συνενώνονται σε λίθους.

Διάφορες συνθήκες συμβάλλουν στο σχηματισμό λίθων:

• Πυκνά ούρα: Αποτέλεσμα αυξημένης απέκκρισης αλάτων λόγω διαφόρων παθολογικών αιτιών ή μειωμένης πρόσληψης υγρών. Τα πυκνά ούρα δημιουργούν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη λίθων.
• Στασιμότητα ούρων: Τα στάσιμα ούρα, συνέπεια προβλημάτων αποχέτευσης εντός του ουροποιητικού συστήματος, οδηγούν στην καθίζηση των αλάτων των ούρων και στον επακόλουθο σχηματισμό λίθων.
• Μολύνσεις του ουροποιητικού συστήματος: Η μόλυνση των ούρων από διάφορα μικρόβια μπορεί να δημιουργήσει κατάλληλες συνθήκες για καθίζηση, με αποτέλεσμα τον σχηματισμό φλεγμονωδών λίθων.
• Γενετική προδιάθεση: Υπάρχει γενετική προδιάθεση για σχηματισμό λίθων η οποία συνδέεται με αναστολείς της κρυσταλλώσεως των ούρων.

Τύποι λίθων

Η κατανόηση των διαφόρων τύπων λίθων είναι ζωτικής σημασίας για προσαρμοσμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Οι διάφοροι λίθοι ορίζονται από τη χημική τους σύνθεση:

1. Οξαλικού ασβεστίου: Ο πιο κοινός τύπος, που εμφανίζεται κυρίως σε άνδρες ηλικίας 20-30 ετών. Αυτοί οι λίθοι σχηματίζονται καθώς το ασβέστιο συνδυάζεται με οξαλικά και φώσφορο.
2. Κυστίνης: Συνδέονται με την κυστινουρία, μια κληρονομική ασθένεια που επηρεάζει και τα δύο φύλα.
3. Λίθοι από στρουβίτη: Συνήθως σχηματίζονται σε γυναίκες που πάσχουν από λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, οι λίθοι αυτοί μπορεί να αποκτήσουν σημαντικά μεγέθη.
4. Ουρικού οξέος: Πιο συχνές στους άνδρες, με αυξημένο κίνδυνο να παρατηρείται σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία.
5. Άλλες σπάνιες μορφές: Οι πέτρες μπορεί επίσης να προκύψουν ως παρενέργειες ορισμένων φαρμάκων, όπως η ακυκλοβίρη, η ινδιναβίρη και η τριαμτερένη.

Τι συμπτώματα παρουσιάζει η λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος;

Κλινικά, η λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος εκδηλώνεται ως οξύς πόνος, που στην καθομιλουμένη ονομάζεται κολικός. Ο πόνος αυτός προέρχεται από το κάτω μέρος της πλάτης, αντανακλώντας στο κάτω τεταρτημόριο της κοιλιάς. Οι ασθενείς, σε μια προσπάθεια να βρουν ανακούφιση, επιδίδονται σε συνεχείς κινήσεις. Καθώς ο λίθος προχωραεί προς την ουροδόχο κύστη, ο πόνος εξελίσσεται, οδηγώντας σε έντονη συχνοουρία. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις παρατηρείται ναυτία και έμετος λόγω της συμμετοχής του στομάχου και των νεφρών.

Λιθίαση του ουροποιητικού: Διάγνωση

Η ακριβής διάγνωση της λιθίασης προϋποθέτει συνδυασμό των συμπτωμάτων του ασθενούς και μιας σειράς απεικονιστικών και εργαστηριακών εξετάσεων.

Οι συνήθεις απεικονιστικές εξετάσεις περιλαμβάνουν:

Ακτινογραφία: Αν και αποτελεί κλασική προσέγγιση, μπορεί να μην ανιχνεύσει ακτινοδιαπέρατους λίθους, οι οποίοι ευθύνονται για 2 στις 10 περιπτώσεις. Για το λόγο αυτό, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων εκτελείται συνδυαστικά με άλλες μεθόδους.

Υπερηχογράφημα νεφρού-κύστης: Μια εύκολη και απλή εξέταση που παρέχει πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των νεφρών, την παρουσία λίθων και την πιθανή απόφραξη της ροής των ούρων.

Αξονική τομογραφία: Προσφέροντας λεπτομερή απεικόνιση, αποκαλύπτει πέτρες που δεν είναι ορατές στην απλή ακτινογραφία λόγω της σύνθεσής τους.

Ουρητηροσκόπηση με εύκαμπτο ουρητηροσκόπιο: Μια πιο επεμβατική αλλά λεπτομερής μέθοδος εξέτασης, ειδικά για τον εντοπισμό λίθων στον ουρητήρα.

Θεραπεία λιθίασης του ουροποιητικού συστήματος

Η θεραπεία της λιθίασης του ουροποιητικού συστήματος είναι πολύπλευρη, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως το μέγεθος του λίθου, το είδος και τις σχετικές επιπλοκές.

Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Συντηρητική-φαρμακευτική θεραπεία

Επιφυλασσόμενη για μη αποφρακτικές πέτρες, η προσέγγιση αυτή επικεντρώνεται στη φαρμακευτική αγωγή και την ενυδάτωση για τη διευκόλυνση της αυτόματης διέλευσης των λίθων.

• Λιθοτριψία (εξωσωματική και ενδοσκοπική)

Εξωσωματική λιθοτριψία: Μια ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση που έχει φέρει επανάσταση στη θεραπεία των λίθων του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος, παρέχοντας ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Ενδοσκοπική θεραπεία: Περιλαμβάνει άκαμπτη ή εύκαμπτη ουρητηροσκοπική λιθοτριψία με LASER, κυρίως για πέτρες στον ουρητήρα και τους νεφρούς.

• Χειρουργική επέμβαση

Εφαρμόζεται σε λιγότερο από το 5% των περιπτώσεων που οι προηγούμενες μέθοδοι αποδεικνύονται αναποτελεσματικές.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη λιθίαση του ουροποιητικού, επικοινωνήστε με τον έμπειρο Χειρουργό Ουρολόγο-Ανδρολόγο Δρ. Δημήτρη Κοντοδημόπουλο.